Vier letters

Mama. Een heel klein woordje, slechts vier letters lang. Maar toch zo veelomvattend, en vaak zo ontzettend ingewikkeld. Een klein woordje waarmee ik  blijf worstelen, lijkt het wel.

Voordat Thomas bij ons kwam wonen, is dit woordje uitgebreid besproken. Met zijn voogd, met zijn ouders en met ons. Hoe zou Thomas ons gaan noemen? Wat zou voor hem het prettigst zijn? Vanwege allerlei weloverwogen factoren werd besloten dat hij ons papa en mama mocht gaan noemen, als hij dat zelf wilde. Voor zijn ouders best even slikken, maar ook vanuit hun kant was er begrip en kwam er zelfs uiteindelijk acceptatie. En Thomas zelf? Die lijkt geen enkele twijfel te ervaren. Ik ben voor hem zijn mama. Ik praat veel over zijn ouders (en gebruik dan ook de termen papa en mama, plus voornaam), er hangen foto’s van hen op zijn kamer, ik mail met ze en ze komen regelmatig op bezoek. Hij weet dat zij bij hem horen, en vindt dat fijn. Maar gevoelsmatig lijkt hij tot nu toe altijd terug te vallen op wat zijn vangnet en veiligheid vormt: mama (met papa als goede reservespeler). Fijne bijkomstigheid: hij steekt zijn liefde niet onder stoelen of banken en het enthousiasme spat hierbij van zijn gezicht en zijn fladderende armpjes af. Ik krijg dus vaak te horen dat hij zoveel van me houdt, dat ik zijn “schatteboutje” ben en ik krijg de dikste knuffels bij zowel aankomst en vertrek van huis.

En toen kwam Vera bij ons terug, halsoverkop, na anderhalf jaar bij haar ouders te hebben gewoond. Heel bewust kozen wij er toen voor, in deze kwetsbare en onzekere tijd,  om onszelf met onze voornamen te betitelen. Na twee dagen hoorde ik echter ineens haar harde, schelle stemmetje toen ze me riep: “mama!” Ik schrok ervan en wist niet goed wat ik ermee moest. Vier letters vormden ineens een complex geheel, waar ze eerder een vrolijke luchtigheid ademden. Weer werd er uitgebreid over dit woordje gesproken met alle betrokken partijen, en weer werd er besloten dat ook Vera ons papa en mama mocht noemen, als zij dat zelf wilde. Juist omdat zij zo graag hetzelfde wil zijn en hebben als Thomas en zich al zo snel de mindere in ons gezin voelt.

In Vera’s geval bleef het woordje mama echter pijn doen. Niet zozeer bij mij, maar bij haar moeder. Vera voelt dat en doet haar uiterste best een passende pleister op de wond te leggen, door bijvoorbeeld opvallend goed op haar woordkeuze te letten tijdens bezoekjes. Ik begrijp het en probeer aan beide kanten dingen zo goed mogelijk uit te leggen, verwoord vanuit wat ik zie als Vera’s belang. Natuurlijk neemt dat de pijn niet weg. Haar moeder is en blijft mama, en vanuit haar beredeneerd is het een bittere pil dat haar kind een andere vrouw ook zo noemt.

Mama. Een heel klein woordje, maar vier letters lang. Samen de meest krachtige term die er is, maar soms slechts een broos en breekbaar geheel. Een klein woordje, om dus zorgvuldig mee om te gaan. Vier letters, om eindeloos lang te koesteren.